Έσω στροφή των κάτω άκρων στα παιδιά

Βασίλης Π. Τσιτσιβός, Ορθοπεδικός Χειρουργός
Τακτικό μέλος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας
Μέλος Ελληνικού Ιδρύματος Οστεοπόρωσης

Η έσω στροφή των κάτω άκρων συμβαίνει συνήθως σε παιδιά ηλικίας 1-3 ετών. Αναφέρεται και ως ‘’pigeon toe’’, δηλαδή ‘’δάχτυλο περιστεριού’’, εξαιτίας της προς τα μέσα στροφής του ποδιού . Συχνά αφορά και τα δύο πόδια, ενώ αποκαθίσταται, τις πιο πολλές φορές, χωρίς θεραπεία γύρω στην ηλικία των 6 ετών.


Παρατηρείται από τους γονείς, όταν ένα παιδί αρχίζει να περπατά και οι ίδιοι αναφέρουν ότι τα πόδια στρέφονται προς τα μέσα και το παιδί πέφτει συχνά. Συνήθως, η έσω στροφή των ποδιών είναι ασυμπτωματική, ενώ αν συνυπάρχει πόνος, ασύμμετρη στροφή του ισχίου ή προοδευτική δυσμορφία, απαιτείται περαιτέρω έλεγχος με ειδικές εξετάσεις.
Η κλινική εξέταση του παιδιού είναι απαραίτητη γιατί μας βοηθάει να εκτιμήσουμε τη στροφή του μηριαίου και της κνήμης, ενώ μας επιτρέπει να αξιολογήσουμε τη ραιβότητα (έσω απόκλιση)του μεταταρσίου.
Όταν βλέπουμε ένα παιδί να περπατάει μα τα πόδια ‘’προς τα μέσα’’ σκεφτόμαστε ότι αυτή η κατάσταση οφείλεται σε τρεις αιτίες:


Προσαγωγή προσθίου ποδός/Ραιβό μετατάρσιο

Στην περίπτωση αυτή το πόδι παρεκκλίνει προς τα μέσα. Πάντα ελέγχεται η ευκαμψία του ποδιού καθ’όσον, ένα εύκαμπτο πόδι πιθανόν να μη χρειαστεί καμία θεραπεία, ενώ ένα πόδι δύσκαμπτο ίσως χρειαστεί παρέμβαση με διορθωτικούς γύψους. Σπάνια απαιτείται χειρουργική επέμβαση, εκτός εάν επηρεάζεται σημαντικά το φυσιολογικό περπάτημα του παιδιού.

Έσω στροφή της κνήμης
Η στροφή της κνήμης προς τα μέσα μπορεί να συμβεί πριν τη γέννηση, καθώς τα πόδια περιστρέφονται για να χωρέσουν στον περιορισμένο χώρο της μήτρας. Βελτιώνεται σχεδόν πάντα χωρίς θεραπεία, συνήθως πριν τη σχολική ηλικία. Ειδικά παπούτσια, νάρθηκες ή ειδικά προγράμματα ασκήσεων δε βοηθούν. Σε ένα παιδί με σοβαρό πρόβλημα βάδισης στην ηλικία των 8-10 ετών, το χειρουργείο έχει θέση και επιλέγεται η στροφική οστεοτομία της κνήμης.

Έσω στροφή του μηριαίου
Αποτελεί το συχνότερο αίτιο έσω στροφής των ποδιών σε παιδιά ηλικίας 5-6 ετών. Διορθώνεται αυτόματα, σχεδόν σε όλα τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν. Αν ένα παιδί βρίσκεται σε ηλικία μεγαλύτερη των 9-10 ετών με σοβαρή παραμόρφωση των κάτω άκρων χρειάζεται στροφική οστεοτομία του μηριαίου οστού, δηλαδή ένα είδος χειρουργείου που αφορά την κοπή του μηριαίου οστού και την περιστροφή του σε κατάλληλη ευθυγράμμιση.

Συνοψίζοντας, η έσω στροφή των κάτω άκρων στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία, αφού η διόρθωση γίνεται αυτόματα, λόγω της προοδευτικής έξω στροφής των κάτω άκρων. Ο παιδοορθοπεδικός οφείλει να καθησυχάσει τους γονείς και να τους διαβεβαιώσει ότι, ο χρόνος που απαιτείται για τη διόρθωση είναι έτη και όχι εβδομάδες ή μήνες. Συνήθως, χειρουργική επέμβαση(στροφική οστεοτομία) απαιτείται σε λιγότερο από το 1% των στροφικών παραμορφώσεων που δεν βελτιώνονται.